Su Song

Esti artículu o seición necesita correxise urxentemente. Tien fallos na redaición, la gramática o la ortografía que precisen meyorase.

Su Song
embaxador de China
Vida
Nacimientu	Quanzhou, 1020 (greg.)[1]
Nacionalidá	chinu
Muerte	1101 (greg.)[1] (80/81 años)
Familia
Padre	Su Shen
Fíos/es	Su Jing[2] Su Xi[2] Su Xi[2] Su Jiong[2] Su Jia[2]
Oficiu	cartógrafu, inxenieru civil, astrónomu, diplomáticu, inventor, arquiteutu, metalúrxicu, matemáticu, astrólogu, farmacéuticu, políticu, poeta, filósofu, botánicu, médicu, zoólogu, naturalista
Trabayos destacaos	Q11093455

Su Song ( chinu simplificáu: 苏颂, chinu tradicional: 苏颂; pinyin: Su Song, nome de cortesía: Zirong子容)^[3] (1020 - 19 de xunu 1101) foi un eruditu chinu que s'especializó como inxenieru, poeta, naturalista, anticuariu, y embaxador de la dinastía Song (960-1279).

Song foi l'inxenieru qu'ellaboró la Torre de reló na Edá Media na ciudá de Kaifeng, mesma que funcionaba per mediu d'un sistema hidráulicu. Amás, emplegó un mecanismu d'escape.^[4][5] El mecanismu d'escape que Song utilizó foi inventáu pol monxu budista Yi Xing, y foi nel añu 725 onde'l gobiernu de Liang Lingzan facer funcionar col mecanismu de funcionamientu de la esfera armilar, a pesar de que Song foi'l primeru n'utilizar una esfera armilar nun reló mecánicu.^[6][7] Amás, la torre de Song ye la más antigua n'usar un sistema de cadenes de tresmisión -llamáu en chinu ti tian (天梯)-, o «escalera celestial», como s'amuesa na so semeya de reloxería.^[8] La torre de reló tubu 133 sistemes mecánicos distintos pa indicar y faer sonar la hora.^[9] El tratáu de Song que fala sobre la Torre de reló (Xinyi Xiangfayao (新 儀. 象 法 要)), ta intactu dende la so creación en 1902; de la mesma manera la publicación oficial impresa en 1904. El llibru foi analizáu por dellos estudiosos como Joseph Needham.

La estructira más famosu de Song foi desmantelada por cuenta de la invasión del exércitu Jurchen nel añu 1127, y, anque se fixeron intentos pa volver llevantar la torre del reló, nunca se restableció con ésitu. Magar, el tratáu de Xiangfayao Xinyi foi'l más conocíu, Song tenía otros trabayos compilados. Fixo un atles con dellos mapes de les estrelles, mapes terrestres, según un tratáu de farmacoloxía. Nesti postreru aldericaron temes rellacionaos cola mineraloxía, zooloxía, botánica, y metalurxa.

Tiempu dempués, xesuites europeos viaxaron a China; foi'l casu Mateo Ricci y Nicolás Trigault, que nos sos escritos mentaron de volao los relós chinos qu'utilizaben un sistema de tresmisión en cadena.^[10] Los primeres visitantes europeos en China creyeron equivocadamente que la teunoloxía china nun pasaba de la clepsidra, los relós de fueu y los relós de sol^[11] Creyeron, por tanto, que los mecanismos de reloxería yeren nuevos en China y que podría ser daqué bien pervalible que los europeos podíen ufiertar.^[11] Anque nun ye tan prominente como'l periodu de la Dinastía Song, hai testos contemporáneos de la Dinastía Ming (1368 -1644) que describen una hestoria relativamente intacta de los diseños de los relós mecánicos en China dende'l sieglu XIII hasta'l sieglu XVI.^[12]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 119094215. Data de consulta: 12 agostu 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3 2,4} Afirmao en: Base de Datos Biográfica China. Llingua de la obra o nome: inglés.
3. ↑ Harrist, 239, nota 9.
4. ↑ Needham, Joseph (1962). Science and Civilisation in China: volume 4 (n'inglés). Edmonton, AB, Canadá: Cambridge Univ Pr, páx. 445, 448. ISBN 0521070600.
5. ↑ Bodde, Derk (1991). Chinese Thought, Society, and Science: The Intelectual and Social Background of Science and Technology in Pre-Modern China (n'inglés). Irvine, CA, EE. XX.: Univ. of Hawaii Pr, Honolulu, páx. 140. ISBN 0824813340.
6. ↑ Ronan, Colin; Needham, Joseph (1986). The Shorter Science and Civilisation in China: v. 3 (n'inglés). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0521315603.
7. ↑ Needham, Joseph (1959). Science and Civilization in China: Volume 3, Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth.. Cambridge: Cambridge University Press.
8. ↑ Needham, Joseph (1965). Ciencia y civilización en China: vol. 4, física y teunoloxía física, Parte 2: Inxeniería Mecánica . (n'inglés). Cambridge University Press, páx. 111.
9. ↑ Needham, vol. 4, parte 2, 165..
10. ↑ Needham 4, 438..
11. ↑ ^{11,0 11,1} Needham 4, 435-440..
12. ↑ Needham 4, parte 2, 509-512..